Αθήνα κλασσικά κτίρια

Εκαναν την Αθήνα όμορφη

Μια έκθεση για τα νεοκλασικά κτήρια της πόλης

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΙΑΦΚΟΥ

Ηρθαν στην Αθήνα σχεδόν μόλις ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της Ελλάδας το 1834. Κι έπιασαν αμέσως δουλειά στολίζοντας την πόλη με μερικά από τα ωραιότερα κτήρια, που ευτυχώς διατηρούνται μέχρι σήμερα. Ο λόγος για τους Χριστιανό και Θεόφιλο Χάνσεν, τους οποίους έρχεται τώρα να μας θυμίσει μια έκθεση, που υπογράφει ένας επίσης Δανός αρχιτέκτονας, ο Ρόμπερτ Μόγκενσεν.

Με τίτλο «Η Αθήνα των Χάνσεν μέσα από το αρχιτεκτονικό κέλυφος» ο Οργανισμός Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων και το Ινστιτούτο της Δανίας, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 200 χρόνων από τη γέννηση του Θεόφιλου Χάνσεν, παρουσιάζουν από αύριο (έως τις 27 Οκτωβρίου) στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» 38 σχέδια νεοκλασικών κτισμάτων της Αθήνας που υπογράφει ο Μόγκενσεν. Οι δύο Χάνσεν ήσαν υπεύθυνοι για το σχεδιασμό ανεπανάληπτων κτηρίων, όπως το Αστεροσκοπείο, η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Ακαδημία Αθηνών (Θεόφιλος) αλλά και το Πανεπιστήμιο Αθηνών (Χριστιανός).
Ο Μόγκενσεν δούλεψε τα σχέδιά του κατά τη διάρκεια της δίμηνης παραμονής του στην Αθήνα, το χειμώνα 2011-2012. Καθόταν στο πτυσσόμενο σκαμνάκι του και βρέξει, χιονίσει, ανάμεσα σε πεζούς και εποχούμενους πάλευε να αποκωδικοποιήσει τις διαστάσεις των κτηρίων, τα χρώματα και τα υλικά τους, δίνοντας σχέδια-εργαλεία για την καταχώριση και ανάλυση συγκεκριμένων κτηρίων και ντοκουμέντα για την ιδιοσυγκρασία και τις προτιμήσεις του.
Ο νεοκλασικισμός έγινε ο κυρίαρχος αρχιτεκτονικός ρυθμός στην Ευρώπη από το τέλος του 18ου αιώνα, όταν η ρωμαλέα αστική τάξη, με το παγκόσμιο εμπόριο, την αναδυόμενη βιομηχανία και τη δημοκρατική μορφή διακυβέρνησης, ήθελε να αποστασιοποιηθεί από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Ηταν αυτή που χρησιμοποίησε την κλασικιστική αρχιτεκτονική για να διαμορφώσει έναν «καινούργιο και καλύτερο πολιτισμό». Αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης κ.ά. πήραν ως αφετηρία την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, που τη θεωρούσαν πιο πηγαία και γνήσια από τη ρωμαϊκή. Ηθελαν με σημείο εκκίνησης αυτή, να διαμορφώσουν ένα καινούργιο, απλό και καθολικό ρυθμό. Ο νέος κλασικισμός ή ο νεοκλασικισμός έγινε πραγματικότητα.
Οταν το 1834 η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της νέας Ελλάδας, τα πολλά νέα κτήρια που απαιτούσε αυτή της η θέση ακολούθησαν το συγκεκριμένο ρυθμό. Αυτόν επίσης απέπνεε με την αδρή γεωμετρία του και το νέο ισόπλευρο τριγωνικό ρυμοτομικό της σχέδιο, που με αφετηρία την πλατεία Ομονοίας περιέκλειε την παλιά πόλη. Το συναρπαστικό, όμως, στην εξέλιξη της Αθήνας είναι ότι ο νεοκλασικισμός και αυτή συμπορεύτηκαν για πάνω από 100 χρόνια, έως ότου ο μοντερνισμός επικράτησε ολοκληρωτικά μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου στις 19.00 στο «Οδοιπορικό της Παλιάς Αθήνας» στο Π.Κ. «Μελίνα», ο Μόγκενσεν θα πραγματοποιήσει διάλεξη σχετική με τους Χάνσεν και τα δημιουργήματά τους στην Αθήνα.