Θησαυροί κάτω από την Ακρόπολη

Θησαυροί κάτω από την Ακρόπολη

Νέα στοιχεία για την εικόνα του Παρθενώνα έφερε στο φως ο καθηγητής Μανόλης Κορρές

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Φανταστείτε να βλέπαμε μια μέρα πάνω στην Ακρόπολη τρεις Παρθενώνες, τον αρχαϊκό του 6ου αιώνα π.Χ., τον ημιτελή Προπαρθενώνα που κατέστρεψαν οι Πέρσες πριν ολοκληρωθεί, το 480 π.Χ., και τον υφιστάμενο κλασικό.

Επίσης να βλέπαμε το λεγόμενο Αρχαίο Ναό, που κτίστηκε το 525, κατ' άλλους 510 π.Χ., από τον οποίο σήμερα θαυμάζουμε στο Μουσείο της Ακρόπολης τη Γιγαντομαχία που στόλιζε το ανατολικό αέτωμά του, με την Αθηνά να μάχεται με όπλο την αιγίδα της το γίγαντα Εγκέλαδο.
Η ανασύσταση αυτών των μνημείων θα ήταν εν δυνάμει εφικτή, καθώς γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη τους είναι θαμμένα στον Ιερό Βράχο ή ενσωματωμένα στα τείχη της Ακρόπολης. Κανείς φυσικά δεν θα τολμούσε στις μέρες μας να ανασκάψει ή να αποξηλώσει την εύθραυστη οχύρωση της Ακρόπολης για να προβεί σε μια τέτοιου είδους αναστήλωση. Φθάνει όμως που η επιστημονική έρευνα έχει εντοπίσει την ύπαρξή τους, όπως αποκάλυψε ο καθηγητής Μανόλης Κορρές μιλώντας για τα τείχη της Ακρόπολης στην 6η Διεθνή Συνάντηση για την Αποκατάσταση των Μνημείων της Ακρόπολης (4-5 Οκτωβρίου).
Συγκεκριμένα ο κ. Κορρές, που έχει ασχοληθεί τα τριάντα τελευταία χρόνια με τα αναστηλωτικά έργα της Ακρόπολης, ανέφερε ότι ανάμεσα στον Παρθενώνα και στο νότιο τείχος σε σημεία ανεξερεύνητα ανασκαφικά και σε μια ζώνη μήκους 130 μ., πλάτους 3 μ. και σε βάθος 15 μ. βρίσκονται θαμμένα, όπως εκτιμά ο ίδιος, γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη από τον αρχαϊκό Παρθενώνα και τον Προπαρθενώνα.
Υλικό από τους δύο αυτούς ναούς είναι κτισμένο και στο βόρειο τείχος.
Σπόνδυλοι των κιόνων του ημιτελούς Προπαρθενώνα είναι τακτικά τοποθετημένοι στο τείχος, όπως βλέπουμε και σήμερα από την Πλάκα, έτσι ώστε να είναι εμφανής στους πολίτες της αρχαίας Αθήνας η καταστροφή που προκάλεσαν οι Πέρσες. Επίσης έχει αναπαρασταθεί η ανωδομή του Αρχαίου Ναού, για να θυμίζει το βανδαλισμό που υπέστησαν συνολικά τα ιερά της Παλλάδας.
Θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών, που έχουν βρεθεί στους λιθοσωρούς με τα διάσπαρτα της Ακρόπολης και έχουν ταυτιστεί με τον πώρινο Παρθενώνα, έχουν δώσει νέα στοιχεία για την εικόνα του μνημείου.
Μάλιστα κάποια από αυτά σκοπεύουν να τα παρουσιάσουν, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Μουσείου της Ακρόπολης Δημήτρη Παντερμαλή, στην ενότητα με τα διάσημα γλυπτά του αρχαϊκού ναού, που σώζουν και τα χρώματά τους.
Με την ευκαιρία ο κ. Παντερμαλής ανέφερε πως η έκθεση του Μουσείου, που συνεχώς εμπλουτίζεται, έχει τώρα ένα ακόμη εντυπωσιακό έκθεμα.
Είναι ένα παράθυρο από το Ερέχθειο που εκτίθεται σε ανασύνθεση από διάφορα θραύσματά του. Οι επισκέπτες μπορούν ακόμη να ανακαλύψουν δίπλα στο πωλητήριο του δευτέρου ορόφου πώς ήταν ένα αρχαίο εργαστήριο. Με ποια μέσα αρχαίας τεχνολογίας έγιναν τα μνημεία που σήμερα θαυμάζουμε.
Τέλος, παρουσιάστηκε και το έργο που έγινε στην Ακρόπολη τη δεκαετία 2001-2010. Κατέβηκαν από τα μνημεία συνολικά 274 αρχιτεκτονικά μέλη και ανέβηκαν ύστερα από συναρμολόγηση 415 λίθοι βάρους 1.892 τόνων. Για όλα αυτά δαπανήθηκαν 45 εκατ. ευρώ (34 εκατ. από το Γ' ΚΠΣ και 11 εκατ. από κονδύλια του ελληνικού Δημοσίου). Τα έργα συνεχίζονται με το πρόγραμμα ΕΣΠΑ ώς το 2015 και έχουν προϋπολογισμό 8 εκατ. ευρώ.

Αθήνα κλασσικά κτίρια

Εκαναν την Αθήνα όμορφη

Μια έκθεση για τα νεοκλασικά κτήρια της πόλης

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΣΙΑΦΚΟΥ

Ηρθαν στην Αθήνα σχεδόν μόλις ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της Ελλάδας το 1834. Κι έπιασαν αμέσως δουλειά στολίζοντας την πόλη με μερικά από τα ωραιότερα κτήρια, που ευτυχώς διατηρούνται μέχρι σήμερα. Ο λόγος για τους Χριστιανό και Θεόφιλο Χάνσεν, τους οποίους έρχεται τώρα να μας θυμίσει μια έκθεση, που υπογράφει ένας επίσης Δανός αρχιτέκτονας, ο Ρόμπερτ Μόγκενσεν.

Με τίτλο «Η Αθήνα των Χάνσεν μέσα από το αρχιτεκτονικό κέλυφος» ο Οργανισμός Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων και το Ινστιτούτο της Δανίας, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 200 χρόνων από τη γέννηση του Θεόφιλου Χάνσεν, παρουσιάζουν από αύριο (έως τις 27 Οκτωβρίου) στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» 38 σχέδια νεοκλασικών κτισμάτων της Αθήνας που υπογράφει ο Μόγκενσεν. Οι δύο Χάνσεν ήσαν υπεύθυνοι για το σχεδιασμό ανεπανάληπτων κτηρίων, όπως το Αστεροσκοπείο, η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Ακαδημία Αθηνών (Θεόφιλος) αλλά και το Πανεπιστήμιο Αθηνών (Χριστιανός).
Ο Μόγκενσεν δούλεψε τα σχέδιά του κατά τη διάρκεια της δίμηνης παραμονής του στην Αθήνα, το χειμώνα 2011-2012. Καθόταν στο πτυσσόμενο σκαμνάκι του και βρέξει, χιονίσει, ανάμεσα σε πεζούς και εποχούμενους πάλευε να αποκωδικοποιήσει τις διαστάσεις των κτηρίων, τα χρώματα και τα υλικά τους, δίνοντας σχέδια-εργαλεία για την καταχώριση και ανάλυση συγκεκριμένων κτηρίων και ντοκουμέντα για την ιδιοσυγκρασία και τις προτιμήσεις του.
Ο νεοκλασικισμός έγινε ο κυρίαρχος αρχιτεκτονικός ρυθμός στην Ευρώπη από το τέλος του 18ου αιώνα, όταν η ρωμαλέα αστική τάξη, με το παγκόσμιο εμπόριο, την αναδυόμενη βιομηχανία και τη δημοκρατική μορφή διακυβέρνησης, ήθελε να αποστασιοποιηθεί από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Ηταν αυτή που χρησιμοποίησε την κλασικιστική αρχιτεκτονική για να διαμορφώσει έναν «καινούργιο και καλύτερο πολιτισμό». Αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης κ.ά. πήραν ως αφετηρία την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, που τη θεωρούσαν πιο πηγαία και γνήσια από τη ρωμαϊκή. Ηθελαν με σημείο εκκίνησης αυτή, να διαμορφώσουν ένα καινούργιο, απλό και καθολικό ρυθμό. Ο νέος κλασικισμός ή ο νεοκλασικισμός έγινε πραγματικότητα.
Οταν το 1834 η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της νέας Ελλάδας, τα πολλά νέα κτήρια που απαιτούσε αυτή της η θέση ακολούθησαν το συγκεκριμένο ρυθμό. Αυτόν επίσης απέπνεε με την αδρή γεωμετρία του και το νέο ισόπλευρο τριγωνικό ρυμοτομικό της σχέδιο, που με αφετηρία την πλατεία Ομονοίας περιέκλειε την παλιά πόλη. Το συναρπαστικό, όμως, στην εξέλιξη της Αθήνας είναι ότι ο νεοκλασικισμός και αυτή συμπορεύτηκαν για πάνω από 100 χρόνια, έως ότου ο μοντερνισμός επικράτησε ολοκληρωτικά μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου στις 19.00 στο «Οδοιπορικό της Παλιάς Αθήνας» στο Π.Κ. «Μελίνα», ο Μόγκενσεν θα πραγματοποιήσει διάλεξη σχετική με τους Χάνσεν και τα δημιουργήματά τους στην Αθήνα.